Η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία αποτελεί φάρο ελπίδας για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς και την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων. Στην Ελλάδα, όπου ο απόηχος της χρηματοπιστωτικής κρίσης έχει αφήσει σημάδια στον κοινωνικό της ιστό, η προώθηση της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας αποτελεί μια λεωφόρο αναζωογόνησης. Ωστόσο, για να εκμεταλλευτεί πλήρως τις δυνατότητές του, το νομικό πλαίσιο που διέπει τη Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία απαιτεί βελτίωση, ιδίως για τη διευκόλυνση της δημιουργίας θέσεων εργασίας για ευάλωτες ομάδες και την προώθηση της τοπικής ανάπτυξης. {πηγή}
Αυτό το άρθρο σκιαγραφεί προτάσεις για νομική μεταρρύθμιση και προτείνει στρατηγικές για αποτελεσματική εφαρμογή και παρακολούθηση για την προώθηση της ατζέντας της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα.
- Βελτιώσεις νομικού πλαισίου:
- Σαφής ορισμός και αναγνώριση: Το τρέχον νομικό πλαίσιο στερείται ολοκληρωμένου ορισμού των οντοτήτων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, γεγονός που οδηγεί σε ασάφεια και εμποδίζει την αναγνώρισή τους. Ένας σαφής ορισμός που να περιλαμβάνει συνεταιρισμούς, αμοιβαία ιδρύματα, κοινωνικές επιχειρήσεις και άλλους φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας είναι επιτακτική.
- Νομικό καθεστώς και φορολογικά κίνητρα: Η καθιέρωση ενός ξεχωριστού νομικού καθεστώτος για τις οντότητες της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας θα τους παρείχε νομική αναγνώριση και πρόσβαση σε φορολογικά κίνητρα, όπως φορολογικές απαλλαγές ή μειωμένοι συντελεστές. Αυτό θα ενθάρρυνε το σχηματισμό και τη βιωσιμότητά τους.
- Διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση: Η απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών και η παροχή οικονομικής στήριξης, συμπεριλαμβανομένων επιχορηγήσεων και δανείων χαμηλού επιτοκίου, προσαρμοσμένα στις οντότητες της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, θα ενίσχυε την οικονομική βιωσιμότητα και την επέκτασή τους.
- Προώθηση Κοινωνικά Υπεύθυνων Δημοσίων Συμβάσεων: Η εφαρμογή πολιτικών που επιβάλλουν ένα ποσοστό των δημοσίων συμβάσεων να προέρχεται από οντότητες της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας μπορεί να τονώσει τη ζήτηση για τα αγαθά και τις υπηρεσίες τους, ενισχύοντας την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα.
- Δημιουργία θέσεων εργασίας για ευάλωτες ομάδες:
- Στοχευμένη κατάρτιση και ανάπτυξη ικανοτήτων: Η επένδυση σε προγράμματα κατάρτισης προσαρμοσμένα στις ανάγκες των ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των ανέργων νέων, των γυναικών, των μεταναστών και των ατόμων με αναπηρίες, μπορεί να ενισχύσει την απασχολησιμότητα και τις επιχειρηματικές τους δεξιότητες.
- Υποστηρικτικές Πρωτοβουλίες Απασχόλησης: Η καθιέρωση επιδοτήσεων μισθών ή κινήτρων για επιχειρήσεις της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας που προσλαμβάνουν ευάλωτες ομάδες μπορεί να δώσει κίνητρα για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας, προωθώντας την κοινωνική ένταξη και την οικονομική ενδυνάμωση.
- Προγράμματα επώασης και καθοδήγησης: Η δημιουργία θερμοκοιτίδων και προγραμμάτων καθοδήγησης στα δίκτυα Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας μπορεί να παρέχει καθοδήγηση και υποστήριξη σε ευάλωτες ομάδες που φιλοδοξούν να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις, ενισχύοντας την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
- Στρατηγικές Τοπικής Ανάπτυξης:
- Σχέδια Ανάπτυξης με βάση την Κοινότητα: Η ενθάρρυνση της διαμόρφωσης τοπικών αναπτυξιακών σχεδίων με γνώμονα τη συμμετοχή της κοινότητας και η μόχλευση φορέων της ΚΟΑ ως βασικών ενδιαφερόμενων μερών μπορεί να διασφαλίσει ότι οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες είναι προσαρμοσμένες στις τοπικές ανάγκες και προτεραιότητες.
- Προώθηση Κοινωνικά Ενσωματωμένων Επιχειρήσεων: Η υποστήριξη της εμφάνισης και της ανάπτυξης των επιχειρήσεων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας που είναι ενσωματωμένες στις τοπικές κοινότητες μπορεί να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, να διατηρήσει τον πλούτο σε τοπικό επίπεδο και να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή.
- Ανάπτυξη υποδομής: Η επένδυση σε υποδομές, όπως κοινοτικά κέντρα ή κοινόχρηστες εγκαταστάσεις παραγωγής, μπορεί να παράσχει στις οντότητες της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας τον απαραίτητο φυσικό χώρο και πόρους για να ευδοκιμήσουν, καταλύοντας την τοπική ανάπτυξη.
- Μηχανισμοί Εφαρμογής και Ελέγχου:
- Ίδρυση εποπτικών φορέων: Η δημιουργία ειδικών εποπτικών οργάνων ή ειδικών ομάδων αποτελούμενων από κυβερνητικούς εκπροσώπους, ενδιαφερόμενους φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας και φορείς της κοινωνίας των πολιτών μπορεί να διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή και παρακολούθηση των πολιτικών και πρωτοβουλιών για τη Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία.
- Τακτική αξιολόγηση και υποβολή εκθέσεων: Η θέσπιση μηχανισμών τακτικής αξιολόγησης και αναφοράς του αντίκτυπου των πρωτοβουλιών Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στη δημιουργία θέσεων εργασίας, την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική ένταξη μπορεί να διευκολύνει τις προσαρμογές πολιτικής που βασίζονται σε στοιχεία και να βελτιστοποιήσει την κατανομή των πόρων.
- Διαφάνεια και λογοδοσία: Η προώθηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας κατά την κατανομή και τη χρήση των κονδυλίων που προορίζονται για πρωτοβουλίες Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της κακής χρήσης και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής ανάπτυξής τους προς τους επιδιωκόμενους στόχους.
Η αναζωογόνηση της ελληνικής οικονομίας και η προώθηση της κοινωνικής ένταξης απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια για την ενίσχυση του νομικού πλαισίου που διέπει την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία. Εφαρμόζοντας τις προτεινόμενες νομικές μεταρρυθμίσεις και στρατηγικές για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την τοπική ανάπτυξη και την αποτελεσματική εποπτεία, η Ελλάδα μπορεί να ξεκλειδώσει το μετασχηματιστικό δυναμικό της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, ανοίγοντας το δρόμο για ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο μέλλον.