Επιστολή του Παρατηρητηρίου Θεσμικών Εξελίξεων για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία και τους Συνεταιρισμούς στάλθηκε στη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών υποθέσεων τη Δευτέρα 12/10/20202 για την κατάσταση της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα και σε σχέση με τα ελλιπή μέτρα στήριξης της στην Ελλάδα. Ο Άνεμος Ανανέωσης συμμετέχει ενεργά στο Παρατηρητήριο Θεσμικών Εξελίξεων για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία και τους Συνεταιρισμούς και συμμετείχε στην διαμόρφωση της επιστολής.
Προς
κυρία Άννα Στρατινάκη
Γενική Γραμματέα
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων
Τηλ: 2105295436, 2105295438
e-mail: [email protected]
Θέμα: Ενημέρωση για την κατάσταση της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα και τα ελλιπή μέτρα στήριξης
Το Παρατηρητήριο Θεσμικών Εξελίξεων για τους Συνεταιρισμούς και την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΛΟ) συστάθηκε στο πλαίσιο εργασιών του Φόρουμ Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας με στόχο τη συστηματική παρακολούθηση και έγκαιρη παρέμβαση αναφορικά με τις δημόσιες πολιτικές και το θεσμικό πλαίσιο για τους συνεταιρισμούς και την ΚΑΛΟ. Το Παρατηρητήριο απαρτίζεται από δίκτυα επιχειρήσεων της ΚΑΛΟ, μεμονωμένους συνεταιρισμούς, μέλη της ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας και φορείς στήριξης των συνεταιρισμών και των επιχειρήσεων της ΚΑΛΟ όπως φαίνεται και από τις υπογραφές στο τέλος της παρούσας επιστολής.
Η αρχική εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις επιπτώσεις της κρίσης ήταν ότι η ύφεση σε επίπεδο ΕΕ θα φτάσει το 9%, η νέα γενιά θα πληγεί περισσότερο από την ανεργία, ενώ ο τουρισμός, η κοινωνική οικονομία και το οικοσύστημα της δημιουργίας και του πολιτισμού ενδέχεται να παρουσιάσουν μείωση ίσως και μεγαλύτερη από το 70% του κύκλου εργασιών τους το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Η συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει τοποθετήσει στο κέντρο της συζήτησης για την ανάκαμψη της οικονομίας και τη δημιουργία μιας ανθεκτικής κοινωνίας, την Πράσινη Συμφωνία, την επίτευξη των στόχων της κλιματικής προστασίας, την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας (newEU BiodiversityStrategy for 2030), τη νέα στρατηγική για την ΚΑΠ (Farm toForkStrategy), τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό και την κοινωνική οικονομία. Η κοινωνική οικονομία, όπως αναφέρει ο Ευρωπαίος Επίτροπος στην επιστολή του προς τους Υπουργούς Εργασίας των Κρατών Μελών, “συνεισφέρει σήμερα με 13.600.000 αμειβόμενες θέσεις εργασίας στην ΕΕ και έχει ρόλο – κλειδί στην οικονομία αλλά και στην αντιμετώπιση της κρίσης του COVID-19”. Ως εκ τούτου, με επιστολή του ζητά να εξασφαλίσουν ισχυρή στήριξη στην κοινωνική οικονομία.
Ωστόσο, παρά τις σαφείς προτροπές σε επίπεδο ευρωπαϊκών πολιτικών, οι επιχειρήσεις της ΚΑΛΟ στην Ελλάδα αποκλείονται από μέτρα στήριξης ή συναντούν πολύ σοβαρά εμπόδια για την πρόσβασή τους στη χρηματοδότηση.
Αποζημίωση ειδικού σκοπού 800 ευρώ λόγω COVID 19
Από την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 800 ευρώ που δόθηκε σε ορισμένες κατηγορίες επιχειρήσεων αποκλείστηκαν οι κάθε είδους επιχειρήσεις της ΚΑΛΟ, ακόμα κι αυτές των οποίων η δραστηριότητα είχε ανασταλεί με δημόσια εντολή. Η πολιτική αυτή δημιουργεί καθεστώς άνισης μεταχείρισης αφού για τον ίδιο κωδικό δραστηριότητας (ΚΑΔ) άλλες επιχειρήσεις λαμβάνουν την ενίσχυση των 800 ευρώ και άλλες όχι, ανάλογα με τη νομική τους μορφή. Αν και το ποσό είναι ανεπαρκές, ο αποκλεισμός αυτός – με βάση όχι πραγματικά οικονομικά στοιχεία αλλά το είδος νομικής μορφής της επιχείρησης -αποτελεί παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που δεν επιτρέπει διακρίσεις με βάση τη νομική μορφή της επιχείρησης.
Προγράμματα ενίσχυσης με προϋπόθεση την κεφαλαιουχική επάρκεια
Οι επιχειρήσεις της ΚΑΛΟ αποκλείονται από μέτρα που θέτουν ως προϋπόθεση το ζήτημα της κεφαλαιουχικής επάρκειας. Είναι γνωστό ότι οι επιχειρήσεις αυτές, ακόμα και αν τα μέλη έχουν συνεισφέρει σημαντικά ποσά, δεν μπορούν να τα εγγράψουν ως κεφάλαια και άρα να εκπληρωθεί ο όρος που υπάρχει σε διάφορα μέτρα ενίσχυσης: “η ζημιά που μπορεί να έχουν το 2019 οι επιχειρήσεις είναι το μέγιστο 50% των εγγεγραμμένων κεφαλαίων”. Αυτές οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν εν γένει σοβαρά προβλήματα πρόσβασης σε δανεισμό, ενώ η χρησιμοποίηση εγγυήσεων (καταθέσεις ή εμπράγματες δεσμεύσεις) για τη λήψη δανείου με δέσμευση καταθέσεων δεν μπορεί να θεωρηθεί κεφάλαιο, με βάση και την ελληνική νομοθεσία. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις ΚΑΛΟ είναι σχεδόν αδύνατο να επωφεληθούν από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα ενίσχυσης, όπως το ΤΕΠΙΧ Ι και ΙΙ, με δεδομένο ότι τα τραπεζικά κριτήρια, τόσο προ κρίσης όσο και σήμερα, τις αποκλείουν, αφού δεν είναι κεφαλαιουχικές ή δεν έχουν μεγάλο αρχικό κεφάλαιο.
Δάνεια κίνησης
Από τα δάνεια για κεφάλαια κίνησης εξαιρούνται όλες οι ΜΜΕ και οι επιχειρήσεις ΚΑΛΟ που είχαν ζημιές τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο οι ζημιές μπορεί να οφείλονται είτε στην επενδυτική δραστηριότητα είτε στην πρόσφατη έναρξή τους. Μία επιχείρηση είναι φυσιολογικό να έχει ζημιές τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της και προβλήματα πρόσβασης στην αναγκαία ρευστότητα.
Λόγω αυτών των εμποδίων, είναι απαραίτητο οι επιχειρήσεις της ΚΑΛΟ να ενταχθούν στο Εθνικό Ταμείο Ανάκαμψης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθετούν μια πολιτική διάσωσης, ανάκαμψης και μεταρρύθμισης, έχουν αναστείλει περιορισμούς ως προς τις κρατικές ενισχύσεις ή δημοσιονομικές προϋποθέσεις και αιρεσιμότητες με στόχο να διασωθούν οι θέσεις εργασίας και η πραγματική οικονομία και μέσα στην κρίση να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή και η πράσινη μετάβαση. Οι επιχειρήσεις της ΚΑΛΟ συνδέονται τόσο με πολιτικές απασχόλησης και κοινωνικής συνοχής όσο και κοινωνικής και περιβαλλοντικής καινοτομίας. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις ΚΑΛΟ μπορούν να έχουν έναν σαφή και ενισχυμένο ρόλο στο Εθνικό Ταμείο Ανάπτυξης κυρίως με τη μορφή ενισχύσεων για επενδύσεις που οδηγούν στην επίτευξη κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων και μόνο συμπληρωματικά με χαμηλότοκα δάνεια ή/και άλλα χρηματο-οικονομικά εργαλεία που μεταθέτουν απλώς το πρόβλημα μέσα στο χρόνο. Άλλωστε, υπενθυμίζουμε τα αδιάθετα κονδύλια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ του τρέχοντος ΕΣΠΑ για την ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και ελπίζουμε να επιταχυνθεί η απορρόφησή τους. Υπενθυμίζουμε ότι ειδικά ποσό 500 εκ. Ευρώ που προορίζονταν για τη δημιουργία του Ταμείου Κοινωνικής Οικονομίας μεταφέρθηκε στο ΤΕΠΙΧ από το οποίο όμως στην πραγματικότητα και με βάση τους ισχύοντες όρους έχουν αποκλειστεί οι επιχειρήσεις της ΚΑΛΟ.
Η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη για την Κοινωνική Οικονομία (Μανχάιμ, Μάιος 2021) αποτελεί μία καλή ευκαιρία για την επίδειξη έργου από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης και δη του Υπουργείου Εργασίας. Βρισκόμαστε στη διάθεσή σας για μία δια ζώσης συνάντηση με στόχο την επεξήγηση των θέσεων μας και τη συμβολή στη διαμόρφωση ενός σχεδίου ανάκαμψης.
Με εκτίμηση,
Τα μέλη του Παρατηρητηρίου Θεσμικών Εξελίξεων για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία και τους Συνεταιρισμούς
Πρόσωπο Επικοινωνίας: Σοφία Αδάμ
Τηλ: 2310282829
e-mail: [email protected]
Υπογράφουν:
- Ανδριανή-Άννα Μητροπούλου-Δικηγόρος-τ. Νομικός Σύμβουλος ΠΑΣΕΓΕΣ
- Άννα Κονιωτάκη – Πρόεδρος ΔΕ “ActionPlus”
- Βασίλης Μπέλλης, Γενικός Διευθυντής Αναπτυξιακής Εταιρείας Καρδίτσας
- Βασίλης Μπιρλιράκης, Μέλος ΔΣ Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδας
- Γιώργος Αλεξόπουλος, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
- Δημοσθένης Κασσαβέτης, Νομική Σχολή, ΔΠΘ
- Ιφιγένεια Δουβίτσα, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
- Κατερίνα Λαζαρίδου, Δημόσιος Υπάλληλος, Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων
- Κώστας Νικολάου, επισκέπτης καθηγητής Οικολογίας και Κ.ΑΛ.Ο. στο ΑΠΘ, πρόεδρος ΔΣ “UnivSSECoop”
- Λουκάς Μπρέχας, Δίκτυο Κ.Α.Π.Α., Κέντρο Υποστήριξης & Ανάπτυξης Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων
- Nίκος Χρυσόγελος, πρόεδρος ΔΕ “Ανεμος Ανανέωσης”
- Παύλος Σατολιάς – Πρόεδρος ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ